Anadolu Kültür tarafından Ani Arkeolojik Alanı ’nı tüm ebatlarıyla tanıtmak üzere hazırlanan Ani Mobil Uygulaması, İstanbul ’da yapılan tanıtımla kamuoyuna tanıtıldı. Türkiye, Ermenistan, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ’dan değişik disiplinlerden uzmanların katkı sunduğu uygulama App Store ve Google Play Store ’dan fiyatsız indirilebiliyor. Üç dilde geliştirilen proje, Türkiye ’de bir kültürel servet alanı için hazırlanan ilk mobil uygulama olma özelliğini taşıyor.
Anadolu ’nun ortaçağından kalma, zengin bir kültürel servete ev sahipliği yapan ve 2016 ’dan bu yana UNESCO Dünya Serveti Listesi ’nde yer alan Ani kentinin çok tabakalı tarihini tüm ebatlarıyla ele alan Ani Mobil Uygulaması, 8 Haziran ’da İstanbul, Postane ’de reelleştirilen buluşmayla kamuoyuna tanıtıldı.
Yaz-kış ziyaretçi akınına uğrayan Ani Arkeolojik Alanı için üç dilde hazırlanan mobil uygulama, Ani ile tanışmak isteyenler için bir sanal rehber olma özelliği taşıyor. Anadolu Kültür ’şöhret, Ani Arkeoloji Alanı ’nın korunması ve tanıtılmasına müteveccih takribî on yıldır yürüttüğü çalışmaların son çıktısı olan proje, dört senelik bir zaman diliminde geliştirildi. Portekiz merkezli Calouste Gulbenkian Vakfı ve Amerika Birleşik Devletleri merkezli Dünya Abideler Fonu World Monuments Fund tarafından desteklenen projeye katkı sunanlar arasında Kültürel Serveti Koruma Derneği ’nden İsmail Yavuz Özkaya, mimarlık tarihi uzmanı Armen Kazaryan ve Norveç Kültürel Servet Araştırma Enstitüsü ’nün daha önceki direktörü̈ Carsten Paludan-Müller ile beraber Türkiye, Ermenistan, Rusya, Makedonya, Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ve Norveç ’deri uzmanlar yer alıyor.
Proje ortaklarından, Kültürel Serveti Koruma Derneği İdare Heyeti Başkanı İsmail Yavuz Özkaya, Dünya Abideler Fonu program idareyicisi Hung-hsi Chao, HAYCAR Mimar ve Mühendisler Dayanışma Derneği ’nden Alin Pontioğlu, proje koordinatörü Çağla Parlak ve Anadolu Kültür Direktörü Asena Günal tanıtıma katılarak uygulama ve süreç hakkında bilgiler paylaştı.
Kültürel servetin açıklanmasında en iyi misallerden biri
Anadolu Kültür ile beraber Ani Arkeoloji Alanı ’nın ehemmiyetli yapılarının korunması için çalışmalar yürüttüklerini belirten Dünya Abideler Fonu program idareyicisi Hung-hsi Chao, alana müteveccih koruma çalışmalarının yakın yarıyılda bitirilmesinin beklendiğini aktardı. Chao, koruma çalışmalarının yanı gizeme kültürel servetin açıklanmasının da ehemmiyetli olduğuna değinerek, Ani Mobil Uygulaması ’nın kültürel serveti açıklama mevzusunda en iyi yaklaşımlardan birine sahip olduğunu ifade etti.
“Masalsı geçmişi ile Ani, bugün bulunduğu coğrafyada hâlâ canlı bir varlık” diyen Kültürel Serveti Koruma Derneği İdare Heyeti Başkanı İsmail Yavuz Özkaya, Ani ’nin geçmişte olduğu gibi bugün de içinde bulunduğu coğrafyadaki tüm cemiyetleri bir araya getirme ve buluşturma işlevini sürdürdüğüne dikkat çekti.
HAYCAR Mimar ve Mühendisler Dayanışma Derneği ’nden Alin Pontioğlu ise, Ani Mobil Uygulama projesi kapsamında değişik tarihlerde Erivan, Kars ve İstanbul ’da üç ayrı çalıştay tertip edildiğini ve her bir çalıştayda uygulamanın yazılımından yapıların mimari özellikleri ve tarihçelerine geniş bir çerçevede tanımlanan başlıklarda değişik disiplinlerin iş birliğinden faydalanıldığını aktardı.
Ani ’nin Dünya Serveti Listesi ’ne girmesine katkıda bulunan proje
Uygulamanın tanıtıldığı buluşmada söz alan Anadolu Kültür Direktörü Asena Günal, Anadolu Kültür ’şöhret Ani üzerine en yeni projesi olan mobil uygulama ile Ani Arkeolojik Alanı ve çevresinin kültürel mirasını daha geniş bir çevreye tanıtmayı kastettiklerini belirtti. Anadolu Kültür ’şöhret kuruculuğunu ve idare heyeti başkanlığını üstlenen Osman Kavala ’nın, Ani ’nin 2016 senesinde UNESCO Dünya Serveti Listesi ’ne girmesinde ehemmiyetli bir rolü olduğunu vurgulayan Günal, 2019 Avrupa Arkeoloji Serveti Mükâfatı ’ne layık görülen Kavala ’nın Ani ’deki koruma çalışmalarına katkıda bulunmak için beynelmilel uzmanlarla ve uzman kuruluşlarla işbirliklerini geliştirmeye ehemmiyetli bir emek sarf ettiğini ifade etti.
Türkiye ’deki ilk misal
Projede yer alan bilgi ve kaynaklara, çevrimdışıyken de uygulamadan basitçe ulaşım sağlanabildiğini belirten proje koordinatörü Çağla Parlak ise, Ani uygulamasının Türkiye ’deki bir kültürel servet alanı için geliştirilen ilk mobil uygulama olduğunu ifade etti. Parlak, bu sayede kültürel servetin uzun vadeli ve basitçe ulaşılabilir kaydının olası kılındığına ve bu servetin gelecek jenerasyonlar için korunacağına işaret etti. Projenin eğitim ve farkındalık çerçevesinde de bir misyonu yerine getirmeyi hedeflediğini belirten Parlak, “Mobil uygulama, değişik tecrübeler sunarak Ani ’nin daha iyi anlaşılmasına destek oluyor. Bir kültürel servet ve tarih eğitim vasıtayı olarak hizmet eden uygulama, sesli rehberlik, tarihi resimler, testler gibi multimedya içerikler aracılığıyla kullanıcıları tarih, sanat, mimari ve ananeler hakkında bilgilenmeye teşvik ediyor.”
Mobil uygulamada neler var?
Üç dilde hazırlanan uygulama, Ani ve çevresine ait bilgileri, “Tarihçe”, “Mimari”, “Sanat Tarihi” ve “Koruma Çalışmaları” başlıkları altında kullanıcıya sunuyor. Değişik yapıların Ani içindeki konumları temel alınarak oluşturulan dört ana rota ise Ani Arkeolojik Alanı ’nı muhakkak temalar üzerinden ziyaret etme ve tecrübeleme imkânı sağlıyor. Kullanıcılar seçim ettikleri yapıları seçerek kendi rotalarını da oluşturabiliyor.
Tarihi ve mimari metinlerin daha rahat anlaşılması için mimari terimlerin anlamlarını kapsayan bir sözlük, daha kapsamlı araştırmalara ışık yakalayacak bir kaynakça ve Ani mevzusunda bilgisini ölçmek isteyen kullanıcılar için hazırlanan mini bilgi müsabakası kısmı da sunulan içerikler arasında yer alıyor. Sanal rehber ayrıca ziyaret saatleri, erişim, ulaşabilirlik gibi pratik bilgileri de kapsıyor.
Seslendirmeler ise gezi tecrübesine değişik bir ebat daha katıyor ve yeniden üç dilde, Türkçe, Ermenice, İngilizce olarak dinlenebiliyor. Ani ’nin çok tabakalı tarihini, Türkçede Mahir Günşiray, Şenay Gürler, Tilbe Saran ve Görkem Yeltan, Ermenicede Dr. Elmon Hançer, İngilizcede ise Dr. Christina Maranci, Veronica Kalas ve Robert Dulgarian seslendirdi.
Kaynak: BYZHA Beyaz Haber Ajansı