Anadolu Kültür tarafından Ani Arkeolojik Alanı ’nı tüm ebatlarıyla tanıtmak üzere hazırlanan mobil uygulama Mayıs 2023 itibariyle yayına geçti. UNESCO Dünya Serveti Listesi ’nde yer alan Ani kenti, Anadolu ’nun orta çağından kalma çok tabakalı, zengin bir kültürel serveti simgeliyor. Kars ’ın merkezine 48 km uzaklıkta, Arpaçay vadisi yakınında bulunan ve yaz-kış ziyaretçi akınına uğrayan Ani Arkeolojik Alanı ’nı hikâyesiyle beraber tanımak ve tecrübelemek isteyen herkes uygulamayı App Store ve Play Store ’dan fiyatsız indirebiliyor. 

Ani Mobil Uygulaması bir sanal rehber olma özelliği taşıyor ve bulunduğunuz her yerden, dilediğiniz zaman bu eşsiz kültürel defineye basitçe ulaşım sağlıyor. Anadolu Kültür projeyi, 2016 senesinde UNESCO Dünya Serveti Listesi ’ne giren Ani Arkeolojik Alanı ’nı ve yakın etrafını daha geniş ölçekte tanıtmak, alana dair bilimsel bilgiye ulaşımı çağdaş bağlantı teknolojileriyle basitleştirmek emeliyle planlayıp yaşama geçirdi. 

Dört senelik bir zaman diliminde ortaya çıkan çalışma, Portekiz merkezli Calouste Gulbenkian Vakfı ve Amerika Birleşik Devletleri merkezli Dünya Abideler Fonu World Monuments Fund tarafından desteklendi. Türkiye, Ermenistan, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri ’den çok rakamda uzman, arkeologlar, sanat tarihçileri, mimarlar ve resimciler Erivan, Kars ve İstanbul ’da tertip edilen çalıştaylarda toplanarak, katılımcı ve içerici bir usulle Ani Mobil Uygulaması ’nı ürettiler. 

Üç dil, dört rota

Üç dilde hazırlanan uygulama, Ani ve etrafına ait bilgileri, “Tarihçe”, “Mimari”, “Sanat Tarihi” ve “Koruma Çalışmaları” başlıkları altında kullanıcıya sunuyor. Değişik yapıların Ani içindeki konumları temel alınarak oluşturulan 4 ana rota ise Ani Arkeolojik Alanı ’nı belirli temalar üzerinden ziyaret etme ve tecrübeleme imkânı sağlıyor. Kullanıcılar seçim ettikleri yapıları seçerek kendi rotalarını da oluşturabiliyor.

Tarihi ve mimari metinlerin daha rahat anlaşılması için mimari terimlerin anlamlarını kapsayan bir lügat, daha kapsamlı araştırmalara ışık yakalayacak bir kaynakça ve Ani mevzusunda bilgisini ölçmek isteyen kullanıcılar için hazırlanan mini test kısmı da sunulan içerikler arasında yer alıyor. Sanal rehber ayrıca ziyaret saatleri, erişim, ulaşabilirlik gibi pratik bilgileri de kapsıyor. 

Seslendirmeler ise gezi tecrübesine değişik bir ebat daha katıyor ve yeniden üç dilde, Türkçe, Ermenice, İngilizce olarak dinlenebiliyor. Ani ’nin çok tabakalı tarihini, Türkçede Mahir Günşiray, Şenay Gürler, Tilbe Saran ve Görkem Yeltan, Ermenicede Dr. Elmon Hançer, İngilizcede ise Dr. Christina Maranci, Veronica Kalas ve Robert Dulgarian seslendirdi.

Ani: Taşın Şiiri

Ani, bugün Türkiye ve Ermenistan ’ı ayıran Arpaçay ’ın sağ kıyısında, üçgen bir plato üzerinde yer alıyor. Bu efsanevi kentin hikâyesi asırlar evveline, Doğu ’yu Batı ile buluşturan kervan yollarına uzanıyor, 11. asırda Ermeni kraliyeti Bagratunilere başşehir olduktan sonra zenginlik ve görkeminin doruğuna varıyor. Ani, o tarihe dek zirai imale dayalı kırsal popülasyondan ibaret Anadolu coğrafyasında ticaret ve zanaat merkezli “kentsel kültür”e geçişi temsil ediyor. Orta çağ mimarlık tarihinin en ehemmiyetli abidelerinden biri olan ünlü çifte surlarıyla öğrenilen Ani şehrinin abidesel yapıları asırlar süresince Bizanslılardan Ermeni kraliyetlerine, Sasanilerden Şeddadilere muhtelif kültürlere ve çalkantılı bir tarihe şahitlik ediyor. Millet arasında “Bin bir kiliseli şehir”, “40 kapılı şehir” olarak da adlandırılan Ani Arkeolojik Alanı ve etrafı 2012 ’de UNESCO tarafından Dünya Serveti Geçici Listesi ’ne dahil edildi ve 2016 ’da Dünya Serveti olarak patentlendi. 

Kaynak: BYZHA Beyaz Haber Ajansı