Yemen’deki iç savaş 8 yıldır sürüyor

PAYLAŞ
Yemen’deki iç savaş 8 yıldır sürüyor
  • 0
  • 0
  • 6 dakika da oku
  • +
  • -
Yemen’de İran destekli Husiler ile Suudi Arabistan liderliğindeki ortak yönetimin destek verdiği hükümet eforları arasında 8 yıldır süregelen çatışmalar, Birleşmiş Milletler başta olmak üzere beynelmilel alanda atılan diplomatik adımlara karşın hâlâ dinmedi. Çatışan tarafların Yemen’deki hakimiyet ve tesir haritasında, 2022 seneyi süresince ciddi bir farklılık kaydolunmadı. Ülkede, geçen sene BM arabuluculuğunda 2 Nisan-2 Ekim tarihlerinde devam eden 6 aylık bir mütareke süreci sağlandı ancak söz mevzusu mütarekenin sona ermesinin ardından hükümet eforları ile Husiler arasındaki çatışmalar yine başladı. İran destekli Husi milislerin, Eylül 2014’te başşehir Sana’yı hakimiyet altına alarak yönetimi ele geçirmesinin ardından Suudi Arabistan, kurucusu olduğu Arap ortak yönetimiyle 26 Mart 2015’te Yemen’e askeri müdahale başlattı. İşlem takribî 8 seneyi geride vazgeçmesine karşın Suudi Arabistan’ın desteklediği hükümet eforları, ülkenin tamamında hakimiyeti sağlamada galibiyetsiz oldu. Büyük tahribe uğrayan Yemen ise çatışmanın tarafları arasında dağılınmış vaziyette. Yemen’deki iç savaş 8 yıldır sürüyor #1 İç savaş evveli Yemen’in bir hayli şehrine elektriğin sağlandığı, petrol ve doğalgaz zengini Marib kenti, 2021’de olduğu gibi 2022 senesinde de hükümet eforları ile Husiler arasındaki şiddetli çatışmaların en sıcak cephesi oldu. Husiler, başşehir Sana’nın 173 km kuzeydoğusunda yer alan Marib’e ataklarını son iki senede yoğunlaştırdı. Mütareke sonrasında kentte şiddeti her geçen gün daha da çoğalarak devam eden çatışmalar ağır kayıplara yol açarken en ağır değeri ise yeniden siviller ödüyor. Hem hükümet eforlarının hem de Husilerin ağır beşeri ve parasal kayıplar verdiği Marib’deki çatışma bölgelerinde on binlerce sivil yerinden edildi. Husiler, petrol ve doğalgaz yataklarının bulunduğu Marib’i ele geçirmek için ataklarını hâlâ sürdürüyor. Yoğun hücumlarına karşın Husilerin, Marib kırsalında elde ettikleri bazı kazanımlar dışında stratejik ve hayati ehemmiyete sahip noktalarda bir ilerleme kaydolamadığı söyleniyor. Yemen’deki iç savaş 8 yıldır sürüyor #2 Marib, çatışmalar ve rakamları her geçen gün artan iç muhacirler sebebiyle dünyanın en makûs beşeri krizlerinden birine sahne oluyor. BM Sığınmacılar Yüksek Komiserliğinin UNHCR raporuna göre, Marib’de 1 milyondan fazla iç muhacir bulunuyor. Yemen hükümeti ise Marib’deki iç muhacir rakamının 2 milyonu aştığını ve ülkede iç muhacir gidişatına düşenlerin 4 milyonun üzerinde yarısının bu kentte bulunduğunu ifade ediyor. Marib’de kazanç seviyesi zati çok düşük olan iç muhacirler, çatışmaların şiddetlenmesiyle daha da güçleşen koşullar altında büyük bir beşeri dram yaşıyor. Suudi Arabistan liderliğindeki ortak yönetim eforlarının takviyesini alan Yemen ordusu, 2022 senesinde Husilere karşı ciddi bir ilerleme kaydolamadı. Taraflar, geçen sene içerisinde zaman zaman sıcak çatışmaların yaşandığı Marib, Cevf, Beyda, Dali, Lahic ve Taiz cephelerinde birbirlerine karşı bir üstünlük sağlayamadı. Yemen’deki iç savaşın sıcak çatışma bölgelerinden biri de stratejik liman kenti Hudeyde. Yemen’deki iç savaş 8 yıldır sürüyor #3 Ortak Yönetim eforlarının, 7 seneyi aşkın zamandır Husilerin hakimiyetindeki Hudeyde’yi geri alma teşebbüsleri bir netice vermedi. Hükümet eforları, Hudeyde’ye bağlı bazı belde ve bölgeleri teftişinde tutuyor olsa da kentin şehir merkezi ve stratejik limanlar Husilerin elinde bulunuyor. Suudi Arabistan liderliğindeki Arap ortak yönetimi ve Yemen Başkanlık Konseyi liderliğindeki Yemen hükümeti, ülkenin güneybatısında Taiz vilayetine bağlı stratejik Babu’l Mendeb ilçesinden Umman hududuna kadar uzanan Arap Denizi kıyısındaki sahil kentlerinin tümünde hakimiyeti elinde bulunduruyor. Geçici başşehir Aden başta olmak üzere güneydeki Taiz, Ebyen, Lahic, Hadramevt, Mahra vilayetlerini teftişinde yakalayan hükümet eforları, ayrıca ülkenin petrol zengini Marib kentinin yanı gizeme Cevf’in bir kısmı ile Dali ve Şebve şehirlerini hakimiyet ediyor. Yemen’deki iç savaş 8 yıldır sürüyor #4 Bu arada Birleşik Arap Emirlikleri’nin Birleşik Arap Emirlikleri Yemen hükümet eforlarına paralel olarak değişik adlar altında eğitip desteklediği Güney Geçiş Konseyine GGK bağlı eforlar, ülkenin batı kesiminde Taiz’in sahil ilçelerinden başlayıp güneydeki Aden, Ebyen, Şebve ve Hadramevt’in kıyı bölgelerinde etkin olarak öne çıkıyor. Birleşik Arap Emirliklerinden doğrudan destek alan bu eforlar, güney vilayetlerini ve Sokotra Adası’nı hakimiyet altında tutuyor. GGK ayrıca Dali ve Lahic’de Husilere, Ebyen’de ise hükümet yanlısı eforlara karşı savaşıyor. Yemen sarihlerinde Aden Körfezi’nin sonunda 6 adacıktan oluşan Sokotra’da, Suudi Arabistan destekli Yemen hükümeti ile Birleşik Arap Emirlikleri destekli GGK arasında bir efor çabası yaşanıyor. Yemen’deki iç savaş 8 yıldır sürüyor #5 Yemen’de hükümete karşı savaşan Husiler, 21 Eylül 2014’te ele geçirdikleri başşehir Sana ve etraf vilayetleri Zemar, İbb, Reyme, Mahvit ve Amran’ın yanı gizeme Sada, Hacce ve Hudeyde vilayetlerinin merkezi ile Beyda ve Cevf’in bir kısmını elinde bulunduruyor. Husi milisler, Sada kenti ile Kızıldeniz arasından Suudi Arabistan’ın Cazan bölgesiyle komşu Hacce vilayetini de bazı bölgeler hariç elini yakalıyor ve bu cephelerdeki hükümet birlikleriyle çatışıyor. Bu arada hükümetin hakimiyetindeki Taiz vilayetinin Kızıldeniz’e uzanan kırsal bölgelerindeki Husiler ile ordu birlikleri arasında da zaman zaman sıcak temas kuruluyor. Yemen’deki çatışmalarda taraflardan biri de terör örgütü El Kaide. Arap yarımadasının en güçlü yapılanmalarından birine sahip teşkilat, ağırlıklı olarak çöl bölgeleri ve bazı sahil kentlerinde aktifliğini sürdürüyor. Yemen’deki iç savaş 8 yıldır sürüyor #6 Takribî 8 yıldır İran destekli Husiler ile Suudi Arabistan liderliğindeki ortak yönetimin desteklediği hükümet eforları arasındaki şiddetli çatışmalara sahne olan Yemen’de, fakirliğin giderek çoğalmasıyla beraber açlık ve beceriksiz beslenme günden güne dağılıyor. İç savaşın kasıp kavurduğu, açlık ve sefaletin karar sürdüğü ülkede çocuklar ebeveynlerinin gözleri önünde yavaş yavaş can veriyor. Ülkede senelerdir süren çatışmalarda takribî 377 bin birey hayatını yitirdi. Dünyanın en muhtaç ülkeleri arasında yer alan Yemen’de iç savaş sebebiyle yaşanan beşeri kriz, her geçen gün daha da gelişiyor. Yemen’deki iç savaş 8 yıldır sürüyor #7