Konutta maliyet ve rayiç bedel farkına müdahale geliyor. Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, Hazine Bakanlığı tarafından reelleştirilecek olan bu çalışmanın problemlerin önüne geçeceğini söylüyor.
Konutta maliyet ve rayiç bedel farkına müdahale geliyor. Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, Hazine Bakanlığı tarafından reelleştirilecek olan bu çalışmanın problemlerin önüne geçeceğini söylüyor.
Konutta maliyet ve rayiç bedel farkına müdahale geliyor. Konut maliyetleriyle rayiç bedelleri arasındaki farka müteveccih bir çalışma başlattıklarını açıklayan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “Bu bir kangren, bu kangrenin de üstesinden gelecek çok ciddi bir çalışmamız var” diye konuştu. Peki bu çalışma konut piyasasını nasıl tesirler? Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
Rayiç bedele yeni ayar
“Belediye rayiç değerleri ile tapuda gösterilen değerler arasında ülkemizde bir fark var. Bu özellikle bazı bölgelerde hatta arsa ve arazi cinsindeki taşınmazlarda azıcık daha fazla. Tabi bu kısım kanuni bazı tertip etmelere gereksinim dinliyor. Tapu dairelerinde harca temel bedelin minimum meblağı taşınmazın belediyede gözüken rayiç değerine bağlıdır.
Milliyet’in haberine göre; 2023 senesinde emlak vergi değeri yine değerleme oranının yarısı olan yüzde 61.46 seviyesinde artırıldı. Ama taktir komiteyi her 4 senede 1 bir araya geldiği için ara yarıyıllarda yine değerleme oranının yarısı oranında yapılan zam bu farkın açılmasına neden oluyor.
‘1 milyonluk daire için 40 bin TL tahsil ediliyor
Lakin bu noktada özellikle tapuda satış bedelleri üzerinde yüzde 4 olarak alınan yüksek tapu harcının da ehemmiyetli bir neden olduğunu belirtmek gerekir. Bugün 1 milyon liraya satılan bir daire için 40 bin TL başka bir deyişle yüzde 4 tapu harcı devlet tarafından tahsil ediliyor.
2023 senesinde yalnızca tapu harcı sebebiyle 54 milyar 762 milyon TL ’lik bir bütçe oluşturuldu ki harç kazançlarının ehemmiyetli bir kısmı tapu harcından geliyor.
Bu çerçevede genel bir beyan bağışlamayı ehemmiyetli bir gereksinimdir. Gerek orta kazançlılar için müteahhitlerin bütün kredi sürükletememesi gerekse taşınmazların satış bedellerinin gerçekten gösteriminin önünde bir beyan bağışlamayı gereksinim olarak gözüküyor.
Sistem dışı vazgeçilsin teklifi
Regülasyonlar yalnızca gayrimenkullerin tapu harcı kısmı ile değil bedelin tahsil edilme usulleri, yetkisiz aracıların ortadan kaldırılması ve mülk sahibi olmayanların verdikleri bültenlerin sistem dışında vazgeçilmesi gibi bir hayli tertip etmenin farklı müesseseler çerçevesinde yapılmasına gereksinim dinleniyor.
Tapu sicili yasasında yapılacak
Bu mevzuda öncelikle emlak vergisi yasada yapılacak tertip etmelerle gayrimenkulün değer haritalarının ülkemizde oluşturulması ve bu değer haritalarına temel taşınmaz minimum satış bedellerinin tanımlanması bu problemlerin önüne geçmeyi basitleştirebilir.
Aynı zamanda emlak şirketlerine verilecek yetkilerle bu bedelhakimiyetler de sağlanabilir. Bununla birlikte tapu sicili yasasında yapılacak tertip etmelerde beyan edilecek minimum tertip etmeler tekerrür gözden geçirilebilir. Buna bağlı yabancılara satışta yapılan tertip etmelerin devletin harç kazançlarını artırdığı apaçıktır.
Ama bu sürecin tapu harcındaki indirim ve beyan bağışlamayı ile birlikte çıkarılmasının daha doğru olacağını değerlendiriyoruz.
Bakan Müessese, “Yeni Konutum” kampanyasıyla alakalı kurul kurulacağını belirtti. Kampanyaya dahil olacak projeler nasıl sorgulanacak?
Orta kazanç kısmı için yapılan projelerde özellikle mevcutta yeni başlamış ve belirli bitirilme oranı olan kredilerin çekimi sırasında Bakanlık bir liste açıklamayı düşünüyor. Bu çerçevede gerek Emlak Konut gerekse de değişik dernekler aracılığı ile müteahhit işletmelerden stoklar, listeler ve maliyetler alınarak bir kurul çerçevesinde bunların hareketliliği ve metamorfozları takip ediliyor olacaktır.
Umarım ki bu maliyetler kampanya evvelinde de sıhhatli olarak alınabilmiş ve buna ait metamorfozlar bu kampanya çıktıktan sonra da hakimiyet edilebilir kaliteye kavuşmuştur. Bu açıdan baktığımızda maliyet başkalaşımlarının takibi kampanya özelinde değil reelinde genel olarak bir sistem altyapısı ile devamlı takip edilmeye gereksinim dinliyor.
Kampanyanın daha geniş kitlelere dağılması ve harcayıcılar tarafından da seçim edilebilmesi için tertip etmenin yapılması verimli olacaktır.
Yoksa bu kampanyaya katılan şirketlerin metrekarede 100 bin TL ’ye kadar bedel istediği proje maliyetlerini görüyor olacağız. Sayıların bu kurul tarafından takip ve hakimiyet edilmesi umarız ki faal ve yararlı bir biçimde sağlanabilir. Buna ait kanuni bazı tertip etmelere de gereksinim olabileceği öngörülüyor.
İkinci el kampanyası nasıl olacak?
Özellikle ikinci el konutlara getirilmesi tasarlanan kampanya çerçevesince ödemelerde biz Hazine ve Maliye Bakanlığı ’nın yardımını görmeyebiliriz. Zira bu destek reelinde taşınmazı satın alan bireyin bu taşınmazda hemen oturamayacağı ve inşaatı devam edilen yerlerde kira öderken en azından bu kredileri ödeyebilmesine ait tasarlanıyordu.
İkinci el konutlarda ise taşınmazı satın alacak birey doğrudan taşınmazda oturma hakkı bulacağı için bu modelde böyle bir destek tasarlanmaması makul gözüküyor. Bu çerçevede ödemelerin sabit yapılması ama gene eş biçimi ile daha evvel bireyin rastgele bir konutunun olmaması belirli bir vakit içerisinde rastgele bir konut satışı yapmamış olması bu noktada projenin daha çok gereksinim sahipleri tarafından kullanılmasına olanak sağlayabilir.”